szpak80 szpak80
939
BLOG

"Jezuicki proszek"

szpak80 szpak80 Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 2

Po rozpoczęciu podboju Imperium Inków przez Hiszpanów w 1532 r., otworzyły się nowe tereny do pracy misjonarskiej, wśród zaangażowanych w nią byli także Jezuici, którzy przybyli na te tereny w 1568 r. w ciągu kilku dziesięcioleci pracy w Peru, dotarli do, opisali i wprowadzili do użycia lek przeciwko malarii. W trakcie wypraw w głąb nowo-odkrytych lądów misjonarze jezuiccy opisywali zastaną tam roślinność, a wśród niej również te rośliny, które służyć mogły do celów medycznych. Podczas jednej z wypraw, do Loxa, na południu obecnego Peru, odkryli drzewo nazwane później chinowcem (Cinchona), a wcześniej również "jezuickim drzewem". 

(1662 r.)

Z kory drzewa Inkowie wytwarzali napój służący do leczenia dreszczy występujących z powodu zimna. Jezuici, obserwując skuteczność napoju z kory, uznali iż może to być także remedium na malarię, której pierwszą epidemię odnotowano w Europie w 1557 r.,  w kolejnym stuleciu rozprzestrzeniła się ona do tego stopnia, że uważana była za największą chorobę XVII wieku. Po raz pierwszy remedium na malarię trafić miało do Europy za sprawą Jezuity Bernabe Cobo w 1632 r., a według innej wersji w 1640 za sprawą żony jednego z urzędników hiszpańskich w Peru (być może chodziło o większą ilość). Specyfiku użyto m.in. do zwalczenia epidemii malarii w okolicach Rzymu. W późnych latach czterdziestych XVII w. w Schedula Romana odnotowano sposób jego użycia, a wcześniej w publikacji jednego z uniwersytetów w Hiszpanii. Medyk Sebastiano Bado, ok. 1650 r. stwierdził, że odkrycie tej kory miało większą wartość dla ludzkości niż całe złoto i srebro przywiezione przez Hiszpanów z Ameryki Południowej. W XVIII w. znaczenie odkrycia porównywano do tego jakie dla prowadzenia wojen miało odkrycie prochu. Basil Ringrose, pirat, który zdobył transport kory, odnotował, iż Hiszpanie mieli monopol na produkcję remedium na malarię. Protestancka nienawiść do Jezuitów objawiała się także w walce z nowym lekiem, który nazwali oni "proszkiem diabła" i częścią "papieskiego spisku", Jezuitów oskarżano o chęć wytrucia przeciwników papiestwa. Ofiarą propagandy padł przywódca rewolucji protestanckiej w Anglii - Oliver Cromwell, który zmarł na malarię, wzbraniając się przed użyciem "jezuickiego proszku". W 1658 r. Cromwell po raz drugi zachorował na malarię, po wcześniejszym ataku choroby jego organizm znacznie osłabł, zdesperowani medycy zalecili mu "jezuicki specyfik" z kory drzewa chinowca. Cromwell odmówił zażycia "papistowskich leków", umarł w 1658 r. w wieku 59 lat.  Robert Talbor, jeden z angielskich pamflecistów, przestrzegający "zwłaszcza przed użyciem środka znanego jako "jezuicki proszek"", z wykształcenia aptekarz, po wyleczeniu angielskiego króla Karola II, został poproszony o pomoc w ratowaniu syna króla Francji, co też uczynił. W zamian za znaczną kwotę pieniędzy zgodził się ujawnić po swojej śmieci skład specyfiku. Po latach okazało się, że głównym skadnikiem jego specyfiku był "jezuicki proszek", do którego dodawał opium i rozpuszczał w białym winie.

Chinina odegrała doniosłą rolę w kolonizacji Afryki, zwłaszcza bogatej w złoto jej zachodniej części oraz Niegerii. Na początku XIX wieku, Peru i okoliczne kraje, aby maksymalnie korzystać z produkcji i handlu chininą, zakazały eksportu drzewek i nasion chinowca. Holenderski rząd podejmował się prób przeszmuglowania nasion i rozpoczęcia uprawy chinowca w jednej ze swojej kolonii, na Jawie. Podobnie działali Brytyjczycy rozpoczynając uprawę w swoich koloniach, w obecnych Indiach i na Sri Lance. W końcu lat trzydziestych XX w., niedawni szmuglerzy tak zdominowali rynek, że w holenderskiej kolonii na Jawie wytwarzano już 97% światowej produkcji chininy.

 

http://www.med.uottawa.ca/historyofmedicine/hetenyi/Sophia-Colantonio-Bloodletting.pdf
http://en.wikipedia.org/wiki/Jesuit%27s_bark
http://lastwelshmartyr.blogspot.com/2010/06/jesuits-powder.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Quinine#History

szpak80
O mnie szpak80

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura